ظرفیتهای بلااستفاده مهاجران خارجی در ایران
تاریخ انتشار: ۲۱ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۵۱۷۲۹
موضوع مهاجران خارجی در ایران بعد از گذشت چنددهه حضور افغانستانیها و عراقیها و دیگر ملیتها همچنان یک چالش است؛ به نظر میرسد از ظرفیت نخبگان بسیاری که در میان انبوه جمعیت مهاجر هرز میروند، استفاده چندانی صورت نگرفته است. - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، بخش بزرگی از تاریخ بشر را مهاجرتهای اختیاری و اجباری تشکیل میدهد و در اغلب موارد هم این مهاجرتها، تاریخ، فرهنگ و تمدنهای بشری را از خود متاثر کرده و بعضا تغییر داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مهاجرت همیشه همراه و همدم آدمیان بوده و از سپیدهدم تاریخ بشری تا به امروز به شیوهها و چهرههای گوناگون جریان داشته و دارد. نمیتوان فصل و مقطعی از تاریخ و سرگذشت آدمیان را یافت که عاری و تهی از هجرت و نقلمکان افراد و گروههای بشری باشد.
مهاجرت یکی از عوامل اصلی تغییر و تحول جمعیت بوده و به دلیل ماهیت خود میتواند علاوه بر تغییرات درازمدت و طولانی، آثار سریع و کوتاهمدتی را نیز در تعداد و ساختار جمعیت ایجاد کند و تعادل یا عدم تعادلهایی را در جمعیتهای تحتتأثیر خود به وجود بیاورد.
آیا مهاجران تهدیدند یا فرصت؟ آیا اگر از ظرفیت نخبگانی مهاجران استفاده نشود، ضرر کردهایم یا خیر؟ آیا باید به مسئله مهاجرت به مثابه یک فرصت پرداخت یا آن را تهدید تلقی کنیم؟ و بیشمار سؤالهایی از این دست که شاید ذهن هر شهروندی را در ایران به خود مشغول کرده است؛ این سؤالها در بطن همه جوامع بشری به شکل آزاردهنده و تردیدآمیزی نمود دارد.
نگاه مدیریتی به پدیده مهاجرت
مهاجرت مانند پدیدههای طبیعی و غیرطبیعی، دارای جنبههای مثبت و منفی است؛ هم فرصت است و هم تهدید و اینکه در نهایت به نفع جامعه میزبان باشد یا برایش بحرانسازی کند، مقولهای مدیریتی بوده و ارتباط مستقیم به نگاه مسئولان آن جامعه به امر مهاجرت دارد.
در منطقه ما (غرب آسیا) کشورهای متعددی به دلایل جغرافیایی، امنیتی و وسعت سرزمینی و فقدان فرصتهای کافی کار و تولید ثروت، هم مهاجرفرست هستند و هم چنددهه است که میزبان پناهندگان و مهاجرانی از سایر کشورها هستند.
این کشورها اگرچه از محل مهاجرفرستی درآمد ارزی قابل توجهی دارند اما در بهرهگیری از جمعیت مهاجر ساکن در سرزمین خود چندان موفق نبودهاند.
کشورهای پیشرفته همچون ایالات متحده و کانادا برای جذب و بهره گیری از ظرفیت نخبگانی مهاجران، سیاستگذاریهای بلندمدت و برنامهریزیهای دقیق کردهاند و امروزه مهاجران یکی از منابع اصلی ثروت این کشورها به حساب می آیند.
در کشورهای توسعه یافته، جذب نخبگان و فعالان فرهنگی و علمی، علاوه بر جذب نخبگان اقتصادی و افراد موفق در حوزه های صنعت، تجارت و پزشکی صورت گرفته است.
مهاجرت پدیدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. به همین دلیل این پدیده در علوم مختلف انسانی و اجتماعی به عنوان مسئلهای مهم مطرح است. مهاجران با محیطهایی مواجه میشوند که از نظر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی با محیط زندگی قبلی آنان تفاوت دارد، به طوری که آنها مجبور به پذیرش تغییرات زیادی در رفتار، کردار و گفتار خود برای حفظ سازگاری هستند.
این موضوع یک طرفه نبوده و مهاجران نیز بر فرهنگ کلی جامعه جدید تأثیرگذار هستند. از این رو، بحث آسیبهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و روانشناختی و نحوه تأثیرپذیری مهاجران از فرهنگ مقصد یا تأثیرگذاری آنها بر فرهنگ مقصد، مطرح است.
اگرچه کنترل کامل و صددرصد بر پدیده مهاجرت، امکانپذیر به نظر نمیرسد اما مدیریت صحیح بر این پدیده از اهمیت بسزایی برخوردار است.
مدیریت مهاجرت، نیازمند شناخت جامعه هدف، شناسایی و احصاء جمعیت نخبه و استعدادهای درخشان، هدفمندی، سیاستگذاری و برنامهریزی برای جذب نخبگان مهاجر، بالندهسازی و در نهایت بهرهگیری از این ظرفیتها و فرصتهای طلایی، در حوزههای مختلف علمی، پژوهشی و بویژه فرهنگی است.
موافقان و مخالفان مهاجران خارجی
مهاجرت نقش اساسی در فعل و انفعالات مختلف اجتماعی و جمعیتی دارد و عقاید جدید درباره مهاجرت به توسعه و پیشرفت مربوط میشود. قانون مهاجرت در سایر کشورها، مهاجرت را یک مورد سیاسی یا اجتماعی، با تعریف وطن و تابعیت اصلی یک ملت به عنوان میراث شراکت نژادی یا فرهنگی بهشمار میآورد.
در بیشتر موارد مهاجرت شرایط نژادی و فرهنگی مختلفی پیدا میکند. این مسئله باعث تنشهای اجتماعی، ترس و واهمه از خارجی و برخورد و مقابله با هویت ملی و بومی، در بسیاری از کشورهای توسعه یافته به حساب میآید.
موضوع مهاجران خارجی در ایران بعد از گذشت چنددهه حضور افغانستانیها و عراقیها و دیگر ملیتها همچنان یک چالش است و موافقان و مخالفان خود را دارد اما یک نکته در ارتباط با مهاجران را نمیتوان نادیده گرفت و آن اینکه در ایران همواره برنامهها حول محور ساماندهی مهاجران بوده است. به نظر میرسد از ظرفیت نخبگان بسیاری که در میان انبوه جمعیت مهاجر هرز میروند، استفاده چندانی صورت نگرفته است.
در دولت سیزدهم این مقوله محقق شدد و متولی اصلی آن سازمان ملی مهاجرت است که زیرساختهای مهمی را برای ساماندهی مهاجران در حوزههای گوناگون خاصه فرهنگی مهیا کرده است.
رهاشدگی و آسیبهای مهاجرت
رهاشدگی و آسیبهای ناشی از آن یکی از چالشهای جدی پدیده مهاجرت است. یکی از پیامدهای قطعی آن آسیبهای فرهنگی و اجتماعی است که خواهناخواه به هر دو جامعه مهاجر و میزبان صدمه میزند؛ این رهاشدگی صرفا در مجموعه کلان مهاجران خلاصه نمیشود و به لایههای عمیقتر یعنی استعدادها و نخبگان هم میرسد.
"بحران مرجعیت" در ارائه آمارهای مربوط به مهاجرت/ متولی مسئله حساس "مهاجرت" در ایران کجاست؟به دلیل پدیده رهاشدگی در کشورهای کمترتوسعه یافته، مهاجران جذب ابرشرکتها و موسسات غربی در آمریکا، کانادا و کشورهای اروپایی میشوند چرا که در ایران با خلاء نظام جذب و بهرهگیری روبهرو هستیم اما کشورهای توسعهیافته، نخبگان مهاجر را بهصورت یک محصول آماده بهرهبرداری نگاه میکنند.
این کشورهای صنعتی برای گردش اقتصاد خود به سرمایه، دانش، توانایی و نیروی کار ارزان مهاجران نیاز دارند و مهاجران بهویژه در بخشهای علمی، صنعتی، کشاورزی، توسعه و ... بکارگیری میشوند.
پیوندهای فرهنگی و تمدنی
از دیدگاه فرهنگی، نکته مورد اهمیت در پدیده مهاجرت، یکسان نبودن فرهنگ مبدأ و مقصد است. تفاوتهای فرهنگی میان مبدأ و مقصد مهاجرت میتواند منشأ مسائل و مشکلاتی برای مهاجران و میزبانان باشد.
فراوانی میزان ناهنجاریهای اجتماعی و افت تحصیلی و همچنین پدیده حاشیهنشینی و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن نمونههای بارز مهاجرت است. بر خلاف کشورهای غربی که با مهاجران سراسر دنیا کمترین پیوندهای فرهنگی، خونی و مذهبی و تاریخی دارند، مهاجرانی که در ایران ساکن هستند، عمدتا خاستگاهشان حوزه فرهنگی ـ تمدنی ایران است.
ذهن و تفکر اکثر آنان، ریشه در میراث فرهنگی ایرانی دارد؛ از شعر و ادبیات گرفته تا دیگر الگوهای فرهنگی ـ هنری و حتی رفتاری. مهاجران ساکن ایران کشور میزبان خود را وطن دوم در نظر می گیرند چرا که بخشی از خاطراتشان در همین دوره مهاجرت شکل گرفته است؛ علقه به فرهنگ و سنت هایی که سالها با آن خوگرفته و شخصیت آنها را شکل داده است، به سادگی از بین نمیرود.
این مهاجران حتی زمانی که قصد بازگشت به کشور خود را داشته باشند، با کولهباری از داشتههای خود با تجربیات ایرانی شده، به کشورشان باز میگردند؛ آنها مردمانی هستند که کسی نمیتواند هویت شکل گرفتهشان را در سرزمین ایران نادیده بگیرد.
مهاجران خارجی در هر کشوری به مثابه یک سرمایه بالقوه محسوب میشوند. هر کدام از آنها زمینهای دارد؛ یکی استعداد فرهنگی، یکی تجارتی و اقتصادی، دیگری علمی و ... و برخی نیز با خود سرمایه به کشور می آورند و کارآفرینهای قابلی هستند و برخی دیگر چهرههای شاخص فرهنگی ـ تمدنی ـ زبانی هستند و عامل تقویت و یگانگی هر دو جامعه مهاجر و میزبان هستند.
ساماندهی مهاجران و بهرهمندی از ظرفیتهای آنها در حوزه فرهنگی میتواند تا میزان زیادی به روند جامعهپذیری و همیاری آنها کمک شایانی کند. میتوان از مهاجران در رفع موانع و مشکلات و چالشهای موجود برای هر دو جامعه مهاجرفرست و مهاجرپذیر استفاده کرد.
"داود معصومی؛ معاون فرهنگی سازمان ملی مهاجرت"
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: مهاجرت مهاجرت مهاجران خارجی ظرفیت نخبگان پدیده مهاجرت توسعه یافته بهره گیری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۵۱۷۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
موج مهاجرت پرستاران؛ عمان ۶ برابر ایران حقوق میدهد
به گزارش خبرآنلاین، با آن که کشور با کمبود ۱۰۰ هزار پرستار مواجه است، وزارت بهداشت حاضر نیست حدود ۲۰ هزار پرستارِ طرحی را که طرح خود را گذراندهاند و در دوره کرونا نیز سنگ تمام گذاشتند، به کار گیرد.
همشهری آنلاین در گزارشی نوشت: پرستاری، یکی از مهمترین مشاغل است که مستقیما با سلامت و جان مردم سر و کار دارد اما مشکلات شغلی و معیشتی این گروه که هر سال تنها وعده بهبود آن از سوی مسئولان داده میشود، طاقت پرستاران را بریده است.
ساعتهای کاری زیاد، حجم سنگین کار، شیفتها و اضافهکاریهای اجباری و با دستمزد اندک، فرسایشی بودن این شغل، اجرا نشدن قوانین اصلاح حقوق و مزایا، تاخیرهای همیشگی در پرداخت معوقهها، کارانه های زیر یک میلیون تومان و حقوقهای ناچیز ۱۲ تا ۱۴ میلیون تومانی موجب شده که خیلی از پرستاران با وجود علاقه به حرفهشان و با این که در این زمینه تحصیلات و دانش دارند، عطای این شغل را به لقایش ببخشند.
طی سالهای اخیر شاهد چندین موج مهاجرت پرستاران از کشور و یا تغییر شغل آنها بودهایم. مشکلات شغلی پرستاران تا حدی طاقتفرسا شده که این روزها مدام خبر استعفای دسته جمعی آنها از مراکز درمانی را میخوانیم و میشنویم. هفته گذشته بود که ۴۳ نفر از پرستاران اتاق عمل و بیهوشی بیمارستان شهدای تجریش تهران استعفای دستهجمعی دادند. اواخر فروردین هم ۲۲ پرستار بیمارستان تخصصی طالقانی چالوس به صورت گروهی استعفا دادند. به این لیست باید پرستاران بیمارستان طالقانی آبادان و چند مرکز درمانی یزد را هم اضافه کرد که استعفای دستهجمعیشان در ماههای گذشته خبرساز شد. اتفاقی که در یک سال گذشته بارها در مراکز درمانی مختلف رخ داد.
۲۰ هزار پرستار طرحیِ بلاتکلیف
سوی دیگر این ماجرا پرستارانی هستند که دوره طرح خود را در دوران پاندمی کرونا گذراندند و وزارت بهداشت نیز قول جذب و استخدام آنها را داد، اما بعد از فروکش کردن کرونا به وعدههای خود عمل نکرد و آنها را به حال خود رها کرد. پرستارانی که جان خود را کف دست گرفتند و حتی تعداد زیادی از آنها به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند.
سید محمد علوی، پرستار بالین و فعال صنفی حوزه پرستاران در گفتگویی به این موضوع اشاره میکند که با وجودِ کمبود بیش از ۱۰۰ هزار پرستار در کشور، وزارت بهداشت حاضر نیست ۲۰ هزار پرستار را که طرح خود را در دوره کرونا گذراندهاند و به پرستاران طرحی شناخته میشوند، جذب کند.
علوی میگوید: این پرستاران در دوره مخوف کرونا ایثار کردند و به جامعه خدمت کردند. آنها میتوانستند طرحشان را به تعویق بیندازند اما ازخودگذشتگی کردند و طرح خود را زودهنگام شروع کردند که کارها روی زمین نماند. ما تعداد زیادی دانشجوی ترم ۸ داشتیم که درسشان تمامنشده، طرحشان را شروع کردند و در دل کرونا رفتند.
پرستارانی که با سابقه ۲۰ ساله، شرکتی هستند
در دوره کرونا تعدادی از پرستاران به تازگی طرح خود را به اتمام رسانده بودند، اما مسئولان با دادن فراخوان و بستن قرادادهای کوتاهمدت ۶ ماهه و وعده استخدام و تامین امنیت شغلی، آنها را هم نگه داشتند. چون بیمارستانها به شدت دچار کمبود نیرو بود. این را علوی میگوید و ادامه میدهد: وعدهها باعث شد که خیلی از پرستارها با وجود اتمام طرحشان ماندند و کار کردند. اما بعد از پاندمی کرونا با کملطفی و بیمهری مسئولان مواجه شدند.
این فعال صنفی پرستاران میگوید: ما الان حدود ۲۰ هزار نیروی پرستار کارکشته داریم که ۴ سال درس خواندهاند و برادری خود را هم در بحران کرونا ثابت کردند، اما وزارت بهداشت آنها را به کار نمیگیرد. در این میان پرستارانی هم داریم که بیش از ۲۰ سال سابقه کار دارند، اما هنوز شرکتی هستند و تبدیل وضعیت نشدهاند.
از تغییر شغل تا مهاجرت به کشورهای عربی
میانگین حقوق پرستاران با در نظر گرفتن سابقه فعالیت آنها بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است. این را فعال صنفی حوزه پرستاران میگوید و ادامه میدهد: پرستاران باید چند جا کار کنند تا بتوانند زندگی خود را بگذرانند. خیلی از آنها هم تغییر شغل دادهاند؛ در تاکسی اینترنتی کار میکنند، آنلاینشاپ زدهاند و ... . فقط هم معیشت پرستاران مشکل ندارد. ما همکار پزشک داریم که هنوز پروانه مطب خود را نگرفته و بعد از شیفت درمانگاه مسافرکشی میکند.
علوی میگوید: مشکلات معیشتی پرستاران و عدم اجرای تبدیل وضعیت آنها باعث شده که خیلی از آنها اقدام به مهاجرت کنند. حقوق و مزایای پرستارانی که به عمان مهاجرت کردهاند، ۶ برابر حقوق یک پرستارِ فعال در ایران است.
او میگوید: متاسفانه پرستارانِ کشورهای حاشیه خلیج فارس را ایران دارد تامین میکند. چون الان بیشترین مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. ما این همه نیرو تربیت نکردیم که راحت، آنها را به حاشیه خلیج فارس و اروپا و ... بفرستیم و خودمان دچار کمبود باشیم. مساله این است که کمبود پرستار در نهایت به سلامت مردم آسیب میزند. نه به کس دیگری.
هر ساعت اضافهکاری ۱۵ هزار تومان!
قانون تعرفه خدمات پرستاری، یکی از قوانین اصلاح حقوق پرستاران بود که در سال ۱۳۸۶ به تصویب رسید اما هرگز عملیاتی نشد. تا این که در سال ۱۴۰۰ خود مقام معظم رهبری ورود کردند. با این حال این قانون هرگز به سرانجام نرسید. فعال صنفی حوزه پرستاران میگوید: این قانون که گفته میشود اجرایی شده، با چیزی که در شیوهنامه آن آمده است، خیلی تفاوت دارد. درواقع فقط دارند کارانه ادوار قبل را به اسم تعرفه خدمات پرستاری پرداخت میکنند. الان بیشترین مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. ما این همه نیرو تربیت نکردیم که راحت، آنها را به حاشیه خلیج فارس و اروپا و ... بفرستیم
علوی توضیح میدهد: تعرفه خدمات پرستاری، یک قانون است که دهها بار از سوی خود حاکمیت ضمانت اجرایی گرفته است. مقام معظم رهبری بارها در روزهای پرستارِ سالهای مختلف به مسئولان تاکید کردند که این قانون را اجرا کنند. با این حال این قانون هنوز اجرا نشده است. یکی از تاکیدهای رهبری این بود که: «با کادر سلامت ایام کرونا نباید مانند کارگر فصلی رفتار شود.» اما متاسفانه وزارت بهداشت دقیقا فصلی برخورد کرد و بعد رفع نیازش در دوره کرونا به آنها گفت: «به سلامت»!
به گفته علوی، هر پرستار علاوه بر ۱۷۰ تا ۱۸۰ ساعت کار موظفی در ماه، باید ۱۵۰ تا ۲۰۰ ساعت هم اضافهکاری داشته باشد. اما مبنای پرداخت هر ساعت اضافهکاری آنها فقط ۱۵ هزار تومان است! آیا این مبلغ با این حجم از فشار کار و فرسایشی بودن این شغل عادلانه است؟ این نشان میدهد که نظام پرداخت وزارت بهداشت نیاز به بازنگری جدی دارد.
لزوم احیای قانون حمایت از مدافعان سلامتِ ایام کرونا
وزارت بهداشت به تازگی اعلام کرده که در سال ۱۴۰۳ قصد استخدام ۲۵ هزار نیرو را دارد. در این میان، تعدادی از فعالان صنفی پرستاری در نامهای به ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری از او خواستهاند که برای حل مشکل شغلی پرستاران، طرح استفساریهای به مجلس ارائه دهد و این استفساریه پس از دریافت موافقت مجلس، به وزرات بهداشت ابلاغ شود و دستور دهد که وزارت بهداشت از منابع مالی خود، پرستاران طرحی را به کارگیری کند. هر پرستار علاوه بر ۱۷۰ تا ۱۸۰ ساعت کار موظفی، ماهانه باید ۱۵۰ تا ۲۰۰ ساعت هم اضافهکاری داشته باشد. اما مبنای پرداخت هر ساعت اضافهکاری فقط ۱۵ هزار تومان است!
علوی میگوید: وزارت بهداشت هم توان اجرایی این کار را دارد و هم پولش را. حتی اصرار داریم که این استفساریه در لایحه بودجه سالانه هم گنجانده شود. اگر این اتفاق رخ دهد، گام بزرگی در جهت کاهش مشکلات جامعه پرستاری برداشته خواهد شد.
این فعال صنفی حوزه پرستاران میگوید: درضمن ما قانونی داریم که در دوران کرونا به نام قانون "حمایت از ایثارگران و مدافعان سلامت در ایام کرونا" که در ستاد ملی کرونا وضع شد. خواسته ما احیای این قانون است. البته بدون برگزاری هیچ آزمونی برای پرستاران. آزمون این نیروها همان کرونا بود و نیاز نیست دوباره در آزمونی شرکت کنند. حتی اگر مهارت نداشتند، در دوره کرونا کاملا کارآزموده و کارشناس شدند و اتفاقا الان به درد دسیستم میخورند.
۴۷۲۳۶
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901641